Nguyễn Kiến Giang sinh ngày 22 tháng 1 năm 1931 tại Quảng Bình[3]. Ông tham gia Mặt trận Việt Minh rất sớm và năm 1945 đã là đảng viên Cộng sản (khi mới 14 tuổi). Năm 1947, Ông Giang, khi mới 16 tuổi, trở thành huyện ủy viên rồi tỉnh ủy viên tỉnh Quảng Bình. Năm 1956, Nguyễn Kiến Giang về công tác tại Hà Nội rồi làm Phó giám đốc nhà xuất bản Sự Thật.

Năm 1957 vợ chồng ông sinh con trai Nguyễn Quốc Tuấn sau là học giả, Viện trưởng Viện nghiên cứu Tôn giáo.

Dính líu pháp luật

Vụ án Xét lại Chống Đảng

Năm 1962, ông được cho đi học trường Đảng cao cấp tại Liên Xô. Tuy nhiến đến năm 1964, khi Trung ương Đảng ra Nghị quyết 9 chống chủ nghĩa Xét lại thì ông bị gọi về nước (cùng tất cả học viên khóa học). Sau đó từ năm 1964-1967 ông bị đưa đi "công tác thực tế" tại Quảng Bình và Thái Bình. Trong Vụ án Xét lại Chống Đảng, ông bị tống giam 6 năm mà không hề được xét xử [2]và sau đó bị quản chế 3 năm.

Vụ tạp chí Khoa học và Tổ Quốc

Ngày 20 tháng 2 năm 1990, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam tổ chức cuộc hội thảo về đa nguyên, đa đảng do ông Trần Xuân Bách, thường trực Ban bí thư trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trì. Cuộc hội thảo có sự tham dự đông đảo của các nhà khoa học, chính trị tham gia. Tại cuộc hội thảo, Nguyễn Kiến Giang phát biểu bài diễn văn "Bàn về sự lãnh đạo của Đảng". Bài phát biểu được ghi lại tóm tắt và đăng trên tạp chí Khoa học và Tổ quốc số tháng 03/1990 với bút danh Lương Dân[4][5]. Kết quả là công an đến thu hồi cả hai số báo 3/1990 và 4/1990, Phạm Quế Dương[6], Ủy viên thường trực và tổng biên tập của tờ Tạp chí phải đến công an thẩm vấn nhiều lần; tạp chí Khoa học và Tổ Quốc bị khởi tố [7]

Tiết lộ bí mật nhà nước

Năm 1996, Ông bị kết án 15 tháng tù treo về tội tiết lộ bí mật nhà nước, cùng với Lê Hồng Hà[8] 2 năm tù giam, và Hà Sĩ Phu [9] 1 năm tù giam. [10]